بخش دوم | رمز موفقیت در تبلیغ مجازی/لزوم هویت بخشی به مبلغان مجازی در حوزه

اشاره: مخاطب، يكي از اركان تبليغ ديني است؛ با روي‌آوردن مردم به فضاهاي مجازي و اينترنتي و صرف ساعت‌هاي زيادي در اين فضا، نهادهاي ديني و مبلّغان به ضرورت حضور در اين فضاها، پي بردند تا دين را در اين فضا، كه بيشتر كاربرانش جوانان هستند، تبليغ كنند، ضريب نفوذ شبكه‌هاي مجازي و مخصوصاً پيام‌رسان‌هاي تلفن همراه دربين جوانان كشورهاي اسلامي، ازطرفي به فرصتي براي مبلّغان ديني و ازطرف‌ديگر به تهديدي تبديل شد كه دشمنان ديانت از آن براي ضربه‌زدن به دين و نهادهاي ديني سوءاستفاده مي‌كردند.

در همین رابطه خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، گفت‌وگویی را با حجت الاسلام سید کاظم روح بخش فعال تبلیغ در عرصه مجازی انجام داده است که در ادامه می خوانیم:

رسا ـ برای موفقیت مبلغین در فضای مجازی چه کارهای را باید انجام شود؟

سه نکته اصلی برگرفته از روایت را باید رعایت کرد؛ اولین نکته مداومت است که باعث اثبات شخص می شود؛ البته در مسیر مداومت نباید هدف، رسیدن به فلان شخص باشد، بلکه هدف باید مداومت در سربازی امام زمان ارواحنا له الفدا باشد.

امیر المومنین علیه السلام می فرمایند که مومن همیشه در حال یادگیری است، آموزش در مورد اینکه چه بگویم؟ چرا بگویم؟ و چگونه بگویم؟ برای مبلغین لازم است؛ مطالبی که بیان می شود باید خیلی نزدیک به نیاز مخاطب باشد، سخن گفتن در مورد مسائلی مانند ازدواج و بلوغ نیاز جوانان و نوجوانان است که مورد توجه قرار می گیرد.

خلاقیت و ایده پردازی؛ دو عامل موفقیت

خلاقیت و ایده پردازی برای موفقیت مبلغ بسیار مهم است؛ ایده پردازی و خلاقیت تقلیدی نیست بلکه تلفیق است و دو راز مهم دارد که آن دو راز، دیدن و شنیدن است؛ اگر تاکید به دیدن کارهای مختلف تبلیغی داشته باشیم ایده و خلاقیت ایجاد می شود؛ من در ابتدای کار تبلیغی ایده کارهایم را از کارهای تبلیغی کشور عربستان گرفتم، آنها برنامه های ماه رمضان را از بیست روز قبل شروع می کردند و سبک برنامه های آنها متفاوت است.

رسا ـ  برای کسانی که می خواهند در عرصه مجازی فعالیت را شروع کنند چه مشکلاتی ممکن است پیش بیاید؟

بزرگترین مشکل فضای مجازی منیت است، هرچه دنبال کننده زیادتر می شوند، نفس انسان می گوید از دیگران بهتری ، ترسی برای طلاب وجود دارد که دیگران به او خرده گیرند و بگویند که چرا به جای تبلیغ سنتی، تبلیغ مجازی را انتخاب کرده است، مواقع پیشهاد بنده این است طلاب خطوط قرمز شرعی را رعایت کنند و اجازه بدهند دیگران هرچه نقد دارند بگویند.

عفاف در فضای مجازی بسیار مهم است، در این فضای سریعتر از آن چیزی که فکر می کنید زمین می خورید؛ برای هرکسی که در فضای مجازی فعالیت کند آسیب های وجود دارد، به نظر بنده اگر فرض شود بهشت و جهنمی نیست  اگر عفاف رعایت نشود به اهداف فضای مجازی نیز نمی رسیم؛ بزرگترین نابود کننده اهداف یک مرد و زن در فضای مجازی و غیر مجازی بی عفتی است.

رسا ـ هویت مبلغ فضای مجازی در حوزه علمیه چیست و نهادهای حوزوی چه حمایتی از این مبلغین دارند؟

بنده به عنوان فعال فضای مجازی نباید انتظار تشکر از دیگران را داشته باشم؛ ولی مسئولین باید به فعالین حوزوی در عرصه تبلیغ مجازی توجه داشته باشند؛ بنده تا اکنون از هیچ نهاد حوزوی یک برگه تقدیر دریافت نکرده‌ام، البته بنده به تشکر و قدردانی نیاز ندارم؛ ولی برای طلابی که در فضای مجازی زحمت می کشند متاثر می شوم که از زحمات آنها قدردانی نمی شود.

دلیل این مسئله در خوشبینانه ترین حالت این است که عزیزانی که در عرصه تبلیغ مسئولیت دارند آشنایی با تبلیغ مجازی ندارد و به همان شیوه سنتی به تبلیغ توجه می کنند، راهکار این است که مشاورانی از طلاب جوانی که در عرصه فضای مجازی فعالیت می کنند در کنار مسئولین باشند تا با استفاده از راهنمایی های آنها تبلغ مجازی حمایت شود.

رسا ـ با این جمله «هیچ چیز جای تبلیغ سنتی را نمی گیرد» چقدر موافقید؟

دقیقا تعبیر رهبر معظم انقلاب نیز همین مطلب است؛ اما مگر قرار است که اگر ما در فضای رسانه ای ورود پیدا کردیم دیگر منبر سنتی را کنار گذاریم؟ هردو نوع تبلیغ را با هم می شود جمع کرد؛ البته باید توجه کرد که مبلغین تبلیغ سنتی فرصت کمتری برای حضور در فضای مجازی دارند و مبلغین فضای مجازی نیز کمتر فرصت انجام تبلیغ سنتی را دارند.  

البته بعضی از طلاب هوشمندانه عمل می کنند و تعدادی از منبرهای خود را به صورت پادکست در فضای مجازی انتشار می دهند، آنها تبلغ سنتی و مجازی را با وجود تفاوت های که این دو با هم دارند انجام می دهند.

تبلیغ چهره به چهره؛ موثرتر از تبلیغ مجازی

بعضی از طلبه ها در تبلیغ سنتی استعداد فوق العاده ای دارند و بعضی طلبه ها در تبلیغ مجازی استعداد دارند؛ به نظر من اگرهر طلبه ای در زمینه ای که توانایی و استعداد دارد فعالیت کند موفق خواهد بود؛ البته باید توجه داشت که تبلیغ اصلی، چهره به چهره وبه روش سنتی است ولی در کنار این شیوه می توان به تبلیغ مجازی پرداخته شود.

تاثیرگذاری تبلیغ چهره به چهره قطعا از تبلیغ مجازی بیشتر است؛ زیرا در این شیوه تبلیغی نسبت به تبلیغ مجازی احساسات نقش بیشتری دارد؛ ویژگی بارز تبلیغ مجازی این است که دسترسی به مخاطب آسان است؛ لذا طلبه های که در قم، مشهد، اصفهان و تهران‌ زندگی می کنند و دسترسی به محتوای علمی دارند از طریق فضای مجازی می توانند در شهرهای که ابتدایی ترین مسائل احکام و اعتقادات را نمی‌دانند، تبلیغ کنند.

ما در بعضی از مدارس شهرستان ها که برای تبلیغ حضور پیدا کردیم از مدیران و معلمان مدرسه شنیدیم که می گفتند اگر شما دست ما را از لحاظ علمی پر کنید سوالات و شبهات نوجوانان را پاسخ  خواهیم داد؛ ما از طریق فضای مجازی این فرصت را فراهم کرده ایم که تعداد زیادی تحت پوشش فعالیت تبلیغی قرار بگیرند و از این طریق به سوالات و شبهات آنها پاسخ داده شود.